
WC 2010 final maçı ve sonrasında yapılan açıklamalar ile birlikte çok sık duymaya başladık bu tabiri. Total futbolun yaratıcısı Hollanda ve uygulayıcısı Barcelona ki kendileri İspanya Milli Takımı'nın yarısından fazlası olurlar, finalde karşılaşınca; doğal olarak bu tabir çok fazla kullanıldı.
Peki nedir total futbol? En basit anlamda oyuncuların hareket alanlarının genişlemesi, bir başka oyuncunun görevini diğerinin üstlenebilmesi ve oyunun iki yönünün de tüm takım tarafından oynanabilmesi diyebiliriz.
En iyi örnekleri 1970'lerde yansıtılmış olsa da ortaya çıkışı 1915'e dayanır. Jack Reynolds fikir babasıdır. Ajax'ın başına geçen Jack Reynolds orada burada çalıştıktan sonra 1945'te tekrar Ajax'a döner ve denemeye başlar. O zamanlar Reynolds'un öğrencisi olan Rinus Michels ile total futbolun ne olduğunu tam anlamıyla ortaya çıkaran isimdir.
1965-1971 yılları arasında Ajax'ı çalıştırma fırsatı yakalayan Michels, Hollanda futboluna da yön vermeyi başarmıştır. Total futbolun gerçek anlamdaki ilk sahneleri bu dönemde ortaya çıkmıştır. 1970'ler Hollanda'nın total futbola geçişinin tarihidir. Bu etki 1974 ve 1978 Dünya Kupaları'nda Hollanda'nın final oynamasına vesile olmuştur.

Ayrıca Rinus Michels bu oyun anlayışını İspanya'ya Barcelona semalarına taşımayı da başarmıştır.
1971–1975 Barcelona
1974 Hollanda Milli Takımı
1975–1976 Ajax
1976–1978 Barcelona
şeklinde bir kariyer yolu izlemiştir Michels. Ve şu bir tesadüf değildir:
1964–1973 Ajax
1973–1978 Barcelona
yukarıda gördüğümüz bilgi Johan Cruyff'a aittir. Total futbolun en önemli temsilcisidir, en iyi ayak uyduranıdır.
Johan Cruyff'un teknik direktörlük kariyeri ise şöyle devam eder:
1985–1988 Ajax
1988–1996 Barcelona
1996'dan sonraki Barcelona teknik direktörlerini ve futbolcularını düşününce Hollanda etkisinin hiçbir zaman azalmadığını görebiliriz. Ama bir yere kadar. Barcelona bu sistemi içselleştirmeyi ve özümsemeyi başarana kadar. Bugün takımda bir tane bile Hollandalı oyuncu yok. Teknik direktör de ilk deneyimini dünyanın en büyük kulüplerinden birinde yaşayan Guardiola. O kadar çok güveniyorlar yani sisteme. İspanya'nın 1970'lerin Hollandasına dönmesi 40 yıllık bir süreç yani.

Barcelona'nın başlattığı bir süreç de diyebiliriz. İspanya milli takımı, kulüp takımı gibi oynayan tek milli takım gibi geliyor bana. 2007'den beri damga vuruyorlar zaten dünya futboluna. Çok eleştirildiler her maçı 1-0 kazanıyorlar diye. İspanya'nın oynadığı oyunun vaadi elbette çok gollü maçlar, katılıyorum. Ama İspanya'ya rakip olan takımlar daha fazla gol atabileceklerini düşünmedikleri ve oyun planlarını buna göre belirlemedikleri sürece, İspanya sabrlı hücum etmeye ve gerekeni almaya devam edecektir. Barcelona, Şampiyonlar Ligi'nde 3-1'in rövanşında İnter'e karşı bile disiplinli bir saldırı gerçekleştirmişti hatırlarsanız. Rakipler öyle olduğu sürece, İspanya da böyle olacaktır...
Peki Hollanda'nın Hollandalığını kaybetmesi. 2000'deki Hollanda'yı, 2008'deki Hollanda'yı hatırlıyorum da 2010'un Hollandası kupayı alsa dahi beni tatmin edemeyecekti. Gol atana kadar ultra kontrol, gol attıktan sonra kontra ara. De jong ve Van Bommel gibi iki tane kasapla yıldır. Robben, Sneijder atarsa kazan! Total futbolun yaratıcılarına yakışıyor mu yani?

Cruyff'a geri dönelim. Adam utandığını belirtmiş. Daha ilk 20 dakikada Hollanda'nın 9 kişi kalması gerektiğini söylemiş. Atılan tekmelerin acısını televizyon karşısından bile hissedebidiğini söylemiş. "Çirkin, adi, sert, anlaşılması zor, çekicilikten uzak, futbolla alakası olmayan oyun tarzı Hollanda'nın İspanya'yı rahatsız etmesiyle sonuçlandı. Eğer bundan tatmin oluyorlarsa sorun yok, ancak sonuçta kaybettiler. Sahada anti-futbol oynadılar" diyerek de sözlerini noktalamış.
Haklı buluyorum kendisini. Hollanda hiç kupa almasın ama sempatisini de yitirmesin. Aynı şey Brezilya için de geçerli. Biz o takımları oyunu güzelleştirdikleri için seviyoruz. Onlar da diğerleri gibi olunca, bu oyundan zevk almak için daha az nedenimiz oluyor. Finalde total futbolu sonradan öğrenmiş takım, total futbolu yaratan takımı, kendi kazdığı kuyuya düşürmeyi başardı, iyi de oldu!